Castrum Doloris - Zamek Boleści

Środa 5 lipca 2017

Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej im. Alfa Kowalskiego w Międzyrzecu ma największy zbiór w Polsce portretów trumiennych i tablic epitafijnych. W związku z tym zaistniała potrzeba uzupełnienia tematu poprzez zbudowanie Castrum Doloris czyli Zamku Boleści (Żalu). Dokładniej poprzez pokazanie pochówku szlacheckiego w Rzeczypospolitej w XVII-XVIII wieku.

Obyczaj przystrajania przestrzeni ceremonii żałobnych znany był od dawna. Uroczystości w świątyniach, kaplicach prywatnych, zamkach czy pałacach trwały czasami dłużej niż kilka dni. Wiek XVII i XVIII rozbudował oprawę scenograficzną Castrum Doloris o bogaty program symboliczno-alegoryczny. Często były to wielokondygnacyjne konstrukcje spowite baldachimem, wyposażone we fragmenty fortyfikacji, obeliski, figury świętych sprzyjających za życia zmarłej osobie, tablice heraldyczne, elementy alegorii i obowiązkowo portret trumienny. Zapalone  świece, liczone setkami, były obowiązkową iluminacją. W epoce baroku spektakl pogrzebowy był swoistym theatrum funebrisprzedstawieniem pogrzebowym.

Prace w międzyrzeckim muzeum trwały ok. 1,5 roku. Nie było na to żadnych środków budżetowych. Ekspozycja, która funkcjonuje od końca maja, powstała poprzez darowizny, wsparcie materialne i finansowe. Głównym autorem wykonania castrum była Ewa Ryś, konserwator sztuki zatrudniona w muzeum. Nie mniej jednak większość pracowników placówki ma również swój wkład w tworzeniu, chociażby poprzez pomoc czy wnoszone uwagi.

Ekspozycja w sposób plastyczny pokazuje formę pochowku szlacheckiego i doskonale uzupełnia wiedzę nabytą poprzez zapoznanie się z portretami trumiennymi i tablicami epitafijnymi – powiedział Andrzej Kirmiel, dyrektor placówki. - Mogła powstać dzięki wsparciu Krzysztofa Wolickiego – prezesa Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego w Warszawie, który poprzez swoje koneksje w branży funeralnej potrafił przekonać przedsiębiorców do współpracy z muzeum na rzecz rozwoju wartości historyczno-kulturowych.

Obok ozdobnego katafalku, utrzymanego w efektownej bryle architektury barokowej, jest tablica informująca o sponsorach. Są nimi: Krzysztof Wolicki – prezes PSP w Warszawie, Wojciech Derwich, firmy: Lindner Trumny (Wągrowiec), Plastmet Akcesoria Pogrzebowe (Rypin), Usługi transportowe Matysiak (Brójce), Valentin Sp. z o.o. (Międzyrzecz).

Dziś odwiedzający muzeum w Międzyrzeczu zatrzymując się przy Castrum Doloris i mając w pamięci obrazy trumienne, które widzieli w kolejnych zwiedzanych salach, mogą z pewną zadumą odnieść się do sarmackiego pochówku osób w Rzeczypospolitej.

Lech Malinowski, fot. Łukasz Bednaruk

wykonanie: gardziejewski.pl

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z polityką dotyczącą cookies. Zamknij